Τι θα συμβεί αν δηλώσω ψευδή διεύθυνση κατοικίας για την Ασφάλεια του Αυτοκινήτου μου;
Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου
Του Μιλτιάδη Μιλτιάδου, Ανεξάρτητος Σύμβουλος Ασφαλίσεων και Διαχείρισης Κινδύνων και Εκπαιδευτής Επαγγελματικής Κατάρτισης.
Ας υποθέσουμε ότι ένας Λεμεσιανός που επιθυμούσε να ασφαλίσει το αυτοκίνητό του έμαθε ότι, λόγω του μεγάλου αριθμού ατυχημάτων και των υψηλών ποσών αποζημιώσεων στη Λεμεσό, ορισμένες ασφαλιστικές εταιρείες χρεώνουν πιο ακριβά ασφάλιστρα ενώ άλλες δεν ασφαλίζουν καθόλου αυτοκίνητα στη Λεμεσό.
Πονηρά σκεπτόμενος, όταν συμπλήρωσε την Πρόταση Ασφάλισης δήλωσε ως διεύθυνσή του την κατοικία του αδελφού του στη Λευκωσία και έτσι κατάφερε να ασφαλίσει το αυτοκίνητό του με ασφαλιστήριο περιεκτικής κάλυψης και μάλιστα με χαμηλότερο ασφάλιστρο από το προβλεπόμενο για τη Λεμεσό.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι, αν αυτός εμπλακεί σε ατύχημα, η ασφαλιστική εταιρεία θα είναι υποχρεωμένη να καλύψει τις ζημιές του ή θα δικαιούται να αρνηθεί να πληρώσει.
Πριν απαντηθεί η ερώτηση, θα πρέπει να υποδειχθεί ότι η πρώτη παράγραφος των πλείστων ασφαλιστηρίων μηχανοκινήτων στην Κύπρο έχει ως εξής:
«Επειδή ο Ασφαλισμένος με Πρόταση και Δήλωση που αποτελούν τη βάση της σύμβασης αυτής και που θεωρούνται ότι έχουν ενσωματωθεί στο έγγραφο αυτό έχει αποταθεί στην Εταιρεία για την ασφάλιση που περιέχεται πιο κάτω …, το Ασφαλιστήριο αυτό βεβαιώνει ότι … παρέχει την κάλυψη που αναφέρεται πιο κάτω.»
Αυτή η ρήτρα «βάση της σύμβασης» δημιουργεί εγγυητική διαβεβαίωση ότι οι απαντήσεις και δηλώσεις του Ασφαλισμένου στην Πρόταση Ασφάλισης είναι 100% αληθείς. Μια αναληθής απάντηση, ανεξάρτητα από το αν είναι δόλια, αμελής ή αθώα και ανεξάρτητα από το αν είναι ουσιώδης ή όχι, δίνει δικαίωμα στην ασφαλιστική εταιρεία να απαλλαχθεί από την ευθύνη να πληρώσει οποιαδήποτε απαίτηση για ίδια ζημιά. Τις απαιτήσεις των τρίτων είναι μεν υποχρεωμένη να τις πληρώσει, αλλά διατηρεί το δικαίωμα να στραφεί εναντίον του Ασφαλισμένου για να ανακτήσει τα καταβληθέντα.
Στην Αγγλική υπόθεση Dawsons Ltd v. Bonnin (1922) 2 A.C. 413, η Πρόταση Ασφάλισης περιείχε μεταξύ άλλων και την ερώτηση «Δηλώστε την πλήρη διεύθυνση που θα σταθμεύει συνήθως το φορτηγό». Ο Ασφαλισμένος απάντησε «βλέπε πιο πάνω», παραπέμποντας στη διεύθυνση των γραφείων της επιχείρησης στο κέντρο της πόλης. Ωστόσο, στη διεύθυνση των γραφείων δεν υπήρχε γκαράζ και το φορτηγό συνήθως στάθμευε σε μια φάρμα στα περίχωρα. Στην πραγματικότητα ήταν μια αθώα ανακριβής δήλωση. Μια πυρκαγιά στη φάρμα κατέστρεψε το φορτηγό. Η ασφαλιστική εταιρεία απέρριψε την απαίτηση για κάλυψη της ζημιάς στο φορτηγό, στηριζόμενη στο γεγονός ότι στο ασφαλιστήριο υπήρχε ρήτρα «βάση της σύμβασης» και ότι ο Ασφαλισμένος είχε εγγυηθεί ότι η διεύθυνση ήταν ορθή. Το δικαστήριο επέτρεψε την υπεράσπιση της ασφαλιστικής εταιρείας και ο δικαστής εξήγησε ότι το αποτέλεσμα μπορεί να είναι τεχνικό και σκληρό, αλλά αν έτσι συμφώνησαν τα μέρη, τότε δεν υπήρχε άλλη εναλλακτική λύση και δεν έπρεπε να επιτραπεί σε δύσκολες υποθέσεις να δημιουργούν κακό νόμο.
Το Ανώτατο Δικαστήριο στην Πολιτική Έφεση Πανευρωπαϊκή Ασφαλιστική Εταιρεία Λίμιτεδ v Eretria Leisure Cruises Limited (1998) 1 ΑΑΔ 1072 υιοθέτησε την Αγγλική νομολογία όσον αφορά τη ρήτρα «βάση της σύμβασης» και το εξής απόσπασμα είναι σχετικό:
«Όπου η ακρίβεια των δηλώσεων καθίσταται η βάση της σύμβασης, δεν χρειάζεται να εξεταστεί κατά πόσο το ανακριβές γεγονός είναι ουσιώδες ή όχι, ή κατά πόσο ο ασφαλισμένος γνώριζε ή όχι την αλήθεια. Όταν αντίθετα δεν υπάρχει όρος που να καθιστά την πρόταση προς ασφάλιση βάση της σύμβασης, η ανακρίβεια των απαντήσεων δεν παρέχει το δικαίωμα στον ασφαλιστή να απεκδυθεί της ευθύνης, εκτός αν η ανακρίβεια συνιστά μη αποκάλυψη ή ψευδή παράσταση ουσιώδους γεγονότος (Dawsons Ltd v. Bonnin, ανωτέρω).»
Συνεπώς, όσοι ενδιαφέρονται να ασφαλίσουν το αυτοκίνητό τους καλά κάνουν να ερευνήσουν αν το ασφαλιστήριο περιλαμβάνει ρήτρα «βάση της σύμβασης» και, αν την περιλαμβάνει, να δηλώσουν στην Πρόταση Ασφάλισης την αληθινή διεύθυνση κατοικίας τους.
Ακόμη και αν το ασφαλιστήριο δεν περιλαμβάνει ρήτρα «βάση της σύμβασης», η ψευδής δήλωση διεύθυνσης κατοικίας με σκοπό την εξασφάλιση ασφάλισης ή ασφάλισης με χαμηλότερο ασφάλιστρο μπορεί να θεωρηθεί παραβίαση της αρχής της απόλυτης καλής πίστης λόγω ψευδούς παράστασης ουσιώδους γεγονότος.
Και στις δύο περιπτώσεις ψευδούς δήλωσης, η ασφαλιστική εταιρεία θα έχει το δικαίωμα να ακυρώσει τη σύμβαση ασφάλισης εξ υπαρχής και να μην πληρώσει οποιεσδήποτε απαιτήσεις. Ο ασφαλισμένος μπορεί να εξασφαλίσει ασφαλιστήριο μηχανοκινήτων και να πληρώνει ασφάλιστρο, αλλά ουσιαστικά θα παραμείνει ανασφάλιστος.
