Τα προβλήματα της Κοινοπραξίας Ασφαλιστών

Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου

Του Μιλτιάδη Μιλτιάδου, Ανεξάρτητος Σύμβουλος Ασφαλίσεων και Διαχείρισης Κινδύνων και Εκπαιδευτής Επαγγελματικής Κατάρτισης.   Εταιρείες Μελετών

Ο σκοπός της Κοινοπραξίας

Η Κοινοπραξία Ασφαλιστών Οχημάτων Δημόσιας Χρήσης (στο εξής «η Κοινοπραξία») συστάθηκε το 1970 μετά από κοινή συμφωνία μεταξύ Κυβέρνησης, ασφαλιστικών εταιρειών και αντιπροσώπων επαγγελματικών οργανώσεων των αυτοκινητιστών, με σκοπό να καλύψει το κενό που δημιουργήθηκε τα προηγούμενα χρόνια από την άρνηση των ασφαλιστικών εταιρειών να προσφέρουν κάλυψη ευθύνης έναντι τρίτου στα οχήματα δημόσιας χρήσης λόγω ζημιογόνων αποτελεσμάτων. Αρχικά η Κοινοπραξία λειτουργούσε μέσω ασφαλιστικών εταιρειών, όμως, από την 1^η Ιανουαρίου 1976, ιδρύθηκε και λειτούργησε σαν κεντρικός φορέας με Συμφωνία 31 ασφαλιστικών εταιρειών. Μέχρι το 2002 ήταν υποχρεωτική η συμμετοχή όλων των ασφαλιστικών εταιρειών που ασχολούνταν με την ασφάλιση μηχανοκινήτων. Από τότε η υποχρέωση έχει εκλείψει και επαφίεται στη βούληση των ασφαλιστικών εταιρειών η συμμετοχή ή όχι στην Κοινοπραξία. Κάθε ασφαλιστική εταιρεία μπορεί να αποσυρθεί από την Κοινοπραξία κατόπιν προειδοποίησης τουλάχιστον τριών μηνών.

Αρχικά ο σκοπός της Κοινοπραξίας περιοριζόταν στην ασφάλιση εκ μέρους των μελών της όλες τις ασφαλίσεις της Κοινοπραξίας, που ορίζονταν ως ασφαλιστική κάλυψη της ευθύνης έναντι τρίτου για αυτοκίνητα προς ενοικίαση (ταξί), αυτοκίνητα προς ενοικίαση άνευ οδηγού (οχήματα ενοικίασης) και λεωφορεία (εξαιρουμένων των ιδιωτικών λεωφορείων). Η εκτεταμένη χρήση των οχημάτων δημόσιας χρήσης, η μεταφορά μεγάλου αριθμού επιβατών, η μεταφορά πολλών αλλοδαπών επισκεπτών με πολύ υψηλό κόστος απαιτήσεων σε περιπτώσεις ατυχημάτων, η οδήγηση των οχημάτων από πολύ μεγάλο αριθμό αλλοδαπών που δεν είναι εξοικειωμένοι με την οδήγηση στην αριστερή λωρίδα του δρόμου και με άλλους κυπριακούς κανονισμούς οδήγησης, καθώς και τα ζημιογόνα αποτελέσματα είναι οι κύριοι παράγοντες που επηρέασαν αρνητικά τη διάθεση ανάληψης τέτοιων κινδύνων από μεμονωμένες ασφαλιστικές εταιρείες. Η Κοινοπραξία δεν προσφέρει περιεκτική κάλυψη αλλά οι ασφαλισμένοι της μπορούν να αποταθούν σε ασφαλιστικές εταιρείες για να εξασφαλίσουν κάλυψη «ίδιας ζημιάς».

Το 2004, ύστερα από έντονες προτροπές της Κυβέρνησης, της Υπηρεσίας Ελέγχου Ασφαλιστικών Εταιρειών και της Βουλής, το αντικείμενο της Κοινοπραξίας επεκτάθηκε ώστε να καλύπτει και τους λεγόμενους «μη αποδεκτούς κινδύνους», δηλαδή αυτοκίνητα που απορρίπτονται διαδοχικά από τουλάχιστον τρία μέλη της Κοινοπραξίας για διάφορους λόγους, κυρίως λόγω του βεβαρημένου ιστορικού απαιτήσεων ή της προχωρημένης ηλικίας του οδηγού.

Μετά την εφαρμογή του Περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμου του 1989 (Ν 207/89), η Κοινοπραξία γνωστοποίησε στην Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού τη Συμφωνία των ασφαλιστικών εταιρειών για προσφορά ασφαλιστικής κάλυψης στα οχήματα δημόσιας χρήσης με σκοπό την κατανομή μεταξύ των μελών της Κοινοπραξίας του υψηλού ασφαλιστικού κινδύνου. Η Επιτροπή παραχώρησε ατομική εξαίρεση και συνεχίζει να εγκρίνει την ανανέωσή της.

Στο παρελθόν είχαν γίνει καταγγελίες εναντίον της Κοινοπραξίας για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης, υπερχρέωση ασφαλίστρων, αθέμιτους όρους, αλλά οι ισχυρισμοί δεν αποδείχθηκαν και η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού σε όλες τις υποθέσεις απέρριψε τις καταγγελίες.

Ο τρόπος λειτουργίας της Κοινοπραξίας

Η Κοινοπραξία διοικείται από Επιτροπή η οποία ψηφίζεται κάθε χρόνο από τη γενική συνέλευση των μελών της που σήμερα ανέρχονται σε 21 ασφαλιστικές εταιρείες μηχανοκινήτων. Η Επιτροπή διορίζει διευθυντή, ο οποίος έχει την ευθύνη για την καθημερινή λειτουργία της. Η Κοινοπραξία απασχολεί 22 άτομα στα κεντρικά γραφεία στη Λευκωσία και στα επαρχιακά γραφεία Λεμεσού, Λάρνακας και Πάφου.

Η Κοινοπραξία δεν αποδέχεται τοποθέτηση εργασίας από ασφαλιστικούς διαμεσολαβητές. Το προσωπικό της εξυπηρετεί απευθείας τους πελάτες της, και έτσι δεν έχει κόστος πρόσκτησης εργασιών. Το κόστος λειτουργίας της είναι χαμηλό, ανέρχεται στο 13%  – 15%, ενώ οι ασφαλιστικές εταιρείες στο τομέα μηχανοκινήτων έχουν κόστος λειτουργίας (συμπεριλαμβανομένου του κόστους πρόσκτησης) που κυμαίνεται στο 34% περίπου.

Η Κοινοπραξία διαθέτει αντασφαλιστική σύμβαση με υψηλή κράτηση (€1.000.000) και γι’ αυτό πληρώνει χαμηλότερα αντασφάλιστρα σε σύγκριση με τα μέλη της.

Τα ασφάλιστρα που επιβάλλει στους πελάτες της υπολογίζονται από καιρού εις καιρόν με βάση την εμπειρία κάθε κατηγορίας οχημάτων και προσφέρονται εκπτώσεις αλλά επιβάλλονται και επασφάλιστρα για οδικά ατυχήματα.

Τις απαιτήσεις τρίτων τις χειρίζεται όπως κάθε ασφαλιστική εταιρεία. Γίνεται προσπάθεια εξώδικου συμβιβασμού, κάποτε με επιμερισμό της ευθύνης, αλλά αν αυτό δεν είναι δυνατόν, ακολουθείται η δικαστική οδός ώστε το θέμα της ευθύνης και/ή το ύψος των αποζημιώσεων να αποφασιστούν από το αρμόδιο δικαστήριο.

Κερδοσκοπικός χαρακτήρας

Κάπου λέχθηκε ότι η Κοινοπραξία είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, αλλά αυτό είναι παραπλανητικό. Όπως και τα μέλη της, η Κοινοπραξία έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα και μάλιστα διαχρονικά επιτυγχάνει ένα λογικό κέρδος της τάξης του 5% -10 %. Αφού δημιουργηθεί ικανοποιητικό απόθεμα για πληρωμή απαιτήσεων, ενίοτε διανέμεται μέρισμα στα μέλη της. Στην Κύπρο, όπως είναι γνωστό, υπάρχει μια τάση ορισμένων κύκλων να δαιμονοποιούν το κέρδος. Ανεξάρτητα από τις πεποιθήσεις τους, οι ιδιοκτήτες οχημάτων δημόσιας χρήσης και οι οδηγοί που κατατάσσονται ως μη αποδεκτοί κίνδυνοι, αντί να ζητούν μείωση των ασφαλίστρων, θα πρέπει να παρακαλούν να συνεχίσει η Κοινοπραξία να πραγματοποιεί λογικό κέρδος, διαφορετικά θα βρεθούν προ εκπλήξεων.

Μια επιχείρηση που εργάζεται στη ζημιά της, αργά ή γρήγορα θα κλείσει. Στην περίπτωση της Κοινοπραξίας μάλλον γρήγορα διότι τα μέλη της δεν θα ενδιαφέρονται να συμμετέχουν σε μια ζημιογόνο επιχείρηση. Σε περίπτωση διάλυσης της Κοινοπραξίας, μεγάλος αριθμός οχημάτων δεν θα μπορεί να βρει ασφαλιστική κάλυψη ευθύνης έναντι τρίτου διότι υπάρχουν ασφαλιστικές εταιρείες των οποίων οι αντασφαλιστικές συμβάσεις τους δεν περιλαμβάνουν οχήματα δημόσιας χρήσης. Ακόμη και αν βρουν κάλυψη, το κόστος θα είναι αισθητά υψηλότερο λόγω των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Κοινοπραξίας (χαμηλό λειτουργικό κόστος, μηδενικό κόστος πρόσκτησης, συγκριτικά χαμηλό κόστος αντασφάλισης, μεγάλο χαρτοφυλάκιο οχημάτων δημόσιας χρήσης).

Απόρριψη Προτάσεων Ασφάλισης

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Κοινοπραξίας «Κανείς που είναι ικανός να οδηγεί και έχει άδεια οδήγησης δεν μένει ανασφάλιστος». Η Κοινοπραξία ασφαλίζει όλα τα οχήματα που πληρούν τα κριτήριά της χωρίς να έχει δικαίωμα απόρριψης οποιωνδήποτε από αυτά. Αυτό κάποτε δημιουργεί προβλήματα, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις υπέργηρων οδηγών που εμφανώς έχουν χάσει την ικανότητά τους για ασφαλή οδήγηση, αλλά καταφέρνουν να εξασφαλίσουν Πιστοποιητικό Υγείας από επιτήδειους ιατρούς. Εξ όσων πληροφορούμαι, υπήρχαν περιπτώσεις που διαμαρτύρονταν έντονα οι συγγενείς γιατί η Κοινοπραξία ασφάλιζε υπέργηρο μέλος της οικογένειάς τους θέτοντας σε κίνδυνο τον εαυτό του και τους άλλους.

Η λύση σ’ αυτό το πρόβλημα είναι η Κοινοπραξία να χρησιμοποιεί ιατρούς της εμπιστοσύνης της για να εξετάζουν τις αμφισβητούμενες περιπτώσεις και να δικαιούται να απορρίψει Πρόταση Ασφάλισης αν το επιβάλλουν οι συνθήκες.

Τουρκοκυπριακά ταξί

Παρόλο που ο Κανονισμός για την Πράσινη Γραμμή επιτρέπει να εισέρχονται προσωρινώς «μεταφορικά μέσα» από τις περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας στις οποίες η κυβέρνηση δεν ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο στις περιοχές όπου ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο,[1] τα τουρκοκυπριακά ταξί δεν επιτρέπεται να εισέλθουν ως τέτοια για διάφορους λόγους, όπως πολιτικούς, νομικούς, οικονομικούς λόγους.

Στην πράξη, τα τουρκοκυπριακά ταξί παρακάμπτουν την απαγόρευση εισόδου με ένα πολύ απλό τρόπο: καλύπτουν με ταινία (τέλλα) το γράμμα Τ στις τουρκοκυπριακές πινακίδες και εισέρχονται ως ιδιωτικά οχήματα. Για να κυκλοφορήσουν στις ελεύθερες περιοχές, ασφαλίζονται σε αδειούχα ασφαλιστική εταιρεία ως ιδιωτικά οχήματα.

Τα συνηθισμένα ασφαλιστήρια ιδιωτικών οχημάτων περιέχουν τον εξής Περιορισμό ως προς τη Χρήση:

«Χρήση μόνο για σκοπούς κοινωνικούς, ιδιωτικούς και αναψυχής.

Το Ασφαλιστήριο αυτό δεν καλύπτει χρήση για σκοπούς ενοικίασης ή έναντι αμοιβής …»

Ας υποθέσουμε ότι ένα τουρκοκυπριακό ταξί προκαλεί ατύχημα με τραυματίες στον αυτοκινητόδρομο Λευκωσίας – Λεμεσού ενόσω μεταφέρει πελάτες προς το αεροδρόμιο και η ασφαλιστική του εταιρεία εξασφαλίζει μαρτυρία ότι πράγματι χρησιμοποιείτο ως ταξί έναντι αμοιβής. Σε τέτοια περίπτωση, η ασφαλιστική εταιρεία θα δικαιούται να επικαλεστεί τον πιο πάνω Περιορισμό ως προς τη Χρήση και να απορρίψει τις απαιτήσεις. Με βάση την Εσωτερική Συμφωνία του Ταμείου Ασφαλιστών Μηχανοκινήτων Οχημάτων (ΤΑΜΟ) με τα μέλη του, τις αποζημιώσεις θα τις αναλάβει το ΤΑΜΟ. Με άλλα λόγια, τα τουρκοκυπριακά ταξί πληρώνουν ασφάλιστρο σε ασφαλιστικές εταιρείες αλλά τις σχετικές αποζημιώσεις θα πρέπει να τις καταβάλει το ΤΑΜΟ.

Για να απαλλαχθεί το ΤΑΜΟ από αυτό το αδικαιολόγητο βάρος υπάρχουν δύο τρόποι:

• να αρχίσει να ασφαλίζει τουρκοκυπριακά ταξί η Κοινοπραξία, και
• οι ασφαλιστικές εταιρείες που ασφαλίζουν τουρκοκυπριακά ταξί ως ιδιωτικά οχήματα να διαγράφουν από το σχετικό ασφαλιστήριο τον Περιορισμό ως προς τη Χρήση «χρήση έναντι αμοιβής».

Το νομικό καθεστώς της Κοινοπραξίας

Εδώ και αρκετό καιρό έχω διαπιστώσει διάφορες παρανοήσεις ως προς το νομικό καθεστώς της Κοινοπραξίας. Το νομικό καθεστώς αποκαλύπτεται στα δύο σκέλη της Συμφωνίας των μελών.

Η σύμβαση συνασφάλισης

Το πρώτο σκέλος της Συμφωνίας αφορά τη σύναψη σύμβασης συνασφάλισης μεταξύ των ασφαλιστικών εταιρειών που είναι μέλη της Κοινοπραξίας. Οι ασφαλίσεις ευθύνης έναντι τρίτου οχημάτων δημόσιας χρήσης και μη αποδεκτών κινδύνων κάθε χρόνο μοιράζονται μεταξύ των μελών κατ’ αναλογία των μικτών ασφαλίστρων μηχανοκινήτων που πραγματοποίησαν τον αμέσως προηγούμενο χρόνο, με ελάχιστη συμμετοχή 1%. Δηλαδή η κάθε ασφαλιστική εταιρεία κάθε χρόνο δικαιούται να εισπράξει το μερίδιό της από τα ασφάλιστρα που χρεώνει η Κοινοπραξία στους πελάτες της, μείον το μερίδιό της στις απαιτήσεις που πληρώνει η Κοινοπραξία στους πελάτες της και στα έξοδα λειτουργίας της Κοινοπραξίας.

Η Κοινοπραξία ενημερώνει τα μέλη της πάνω σε μηνιαία βάση αναφορικά με τα οικονομικά αποτελέσματα που προκύπτουν από τις εργασίες της, ούτως ώστε να μπορούν να ενσωματώνουν τα μερίδια που τους αναλογούν στους δικούς τους λογαριασμούς και καταστάσεις που υποβάλλουν στην Υπηρεσία Ελέγχου Ασφαλιστικών Εταιρειών.

Άτυπη ένωση προσώπων

Το δεύτερο σκέλος της Συμφωνίας αφορά τη σύσταση άτυπης ένωσης προσώπων από τις ασφαλιστικές εταιρείες μηχανοκινήτων που είναι μέλη της Κοινοπραξίας. Η Συμφωνία προβλέπει Γενική Συνέλευση των Μελών, εκλογή Προέδρου και Διαχειριστικής Επιτροπής και εξουσίες της Επιτροπής για τη διαχείριση των εργασιών της Κοινοπραξίας.

Σε μια δικαστική διαδικασία, λειτουργός της Κοινοπραξίας δήλωσε σε ένορκη δήλωση ότι η Κοινοπραξία είναι ασφαλιστική εταιρεία.[2] Ωστόσο, η Κοινοπραξία δεν έχει συσταθεί ως εταιρεία περιορισμένης ευθύνης και δεν είναι εγγεγραμμένη στο Μητρώο του Εφόρου Εταιρειών. Εφόσον δεν είναι εταιρεία, δεν μπορεί να είναι ασφαλιστική, δηλαδή να διαθέτει άδεια άσκησης εργασιών από τον Έφορο Ασφαλίσεων.

Όπως στην πιο πάνω δικαστική διαδικασία, έτσι και σε αριθμό άλλων η Κοινοπραξία υπερασπίζεται αγωγές εναντίον της ως εναγόμενη.[3] Το ερώτημα που προκύπτει είναι κατά πόσο η Κοινοπραξία είναι πρόσωπο το οποίο δύναται να ενάγει ή να ενάγεται. Στην υπόθεση S.P.T. AUTOPARTS LTD v. ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΑΔΕΙΟΥΧΩΝ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΑΧΘΟΦΟΡΩΝ ΛΕΜΕΣΟΥ (ΣΑΛΑ) κ.ά., Πολιτική Έφεση Αρ. Ε191/2013, 11/4/2019, το Ανώτατο Δικαστήριο ανέφερε ότι το θέμα αποτέλεσε αντικείμενο σειράς αποφάσεων και η επί τούτου νομολογία είναι ξεκάθαρη. Η σταθερή θέση της νομολογίας είναι ότι μη συγκροτημένα σώματα (unincorporated) δεν μπορούν να εναγάγουν ή να εναχθούν[4] και ένας μη εγγεγραμμένος όμιλος δεν μπορεί να ενάγει ή να ενάγεται με το δικό του όνομα.[5] Το Ανώτατο Δικαστήριο κατέληξε ότι έννοια η οποία αποδίδεται στη λέξη «μη συγκροτημένο» ή στην αγγλική μετάφραση «unincorporated», ενέχει το στοιχείο της νομιμοποίησης το οποίο εξάγεται από την εγγραφή της συγκεκριμένης ένωσης προσώπων, είτε στον Έφορο Εταιρειών με οποιαδήποτε μορφή, είτε στον Έφορο Σωματείων.

Ενόψει της πάγιας νομολογίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, οι απαιτητές δεν δύνανται να ενάγουν την Κοινοπραξία επειδή δεν είναι νομικό πρόσωπο και όλες οι αγωγές εναντίον της θα έπρεπε να είχαν απορριφθεί μόνο γι’ αυτό το λόγο. Ο απαιτητής που προσφεύγει στο δικαστήριο έχει τη δυνατότητα να εναγάγει τον υπαίτιο οδηγό και/ή συνολικά τις 21 ασφαλιστικές εταιρείες που συνασφαλίζουν το όχημα του υπαίτιου οδηγού.

Ωστόσο, το ζήτημα δεν τελειώνει εδώ, υπάρχουν και άλλες προεκτάσεις. Εφόσον η Κοινοπραξία ως άτυπη ένωση προσώπων δεν έχει ξεχωριστή νομική προσωπικότητα από τα μέλη της, το Κυπριακό δίκαιο δεν την αναγνωρίζει ως οντότητα ικανή:

• να έχει δική της περιουσία,
• να συνομολογεί συμβάσεις,
• να διαπράττει αστικά αδικήματα,
• να ενάγει και να ενάγεται στα δικαστήρια.

Όλες αυτές οι δυσκολίες θα μπορούσαν να υπερπηδηθούν με τη δημιουργία εταιρείας που θα ενεργεί ως διευθύνων γενικός αντιπρόσωπος (managing general agent) και θα διαχειρίζεται τη σύμβαση συνασφάλισης. Ο διευθύνων γενικός αντιπρόσωπος θα έχει άδεια εταιρείας ασφαλιστικής πρακτόρευσης και η μοναδική του δραστηριότητα θα είναι η διανομή συγκεκριμένου ασφαλιστικού προϊόντος (ευθύνη έναντι τρίτου) για λογαριασμό των 21 ασφαλιστικών εταιρειών που συμμετέχουν στη σύμβαση συνασφάλισης. Η αμοιβή του μπορεί να περιορίζεται στην κάλυψη των εξόδων λειτουργίας του για να έχει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό.

Στις συμβάσεις πρακτόρευσης που θα συνάψει με κάθε μια από τις 21 ασφαλιστικές εταιρείες θα προβλέπεται ότι θα ασκεί τις συνηθισμένες εργασίες διανομής που προβλέπει ο Νόμος[6], στο πλαίσιο της σύμβασης συνασφάλισης, δηλαδή:

• θα συνάπτει ασφαλιστικές συμβάσεις για λογαριασμό της κάθε ασφαλιστικής εταιρείας,
• θα εισπράττει τα οφειλόμενα ασφάλιστρα,
• θα προβαίνει στο διακανονισμό απαιτήσεων, σε περίπτωση επέλευσης του ασφαλιστικού κινδύνου.

Με αυτή τη λύση, ο διευθύνων γενικός αντιπρόσωπος θα μπορεί νόμιμα:

• να προσλαμβάνει προσωπικό,
• να ανοίγει τραπεζικούς λογαριασμούς,
• να ενοικιάζει γραφεία,
• να αποκτά γραφειακό εξοπλισμό,
• να πληρώνει λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος και τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών,
• να ενάγει και να ενάγεται για θέματα που την αφορούν,
• να δικαιούται επιχορήγηση από την ΑνΑΔ για τα σεμινάρια που παρακολουθούν οι εργοδοτούμενοι της.

Έστω και με αυτή τη λύση, οι απαιτητές δεν θα αποκτήσουν δικαίωμα να εναγάγουν το διευθύνοντα γενικό αντιπρόσωπο διότι ως ασφαλιστικός διαμεσολαβητής δεν θα έχει ευθύνη να πληρώσει τις έγκυρες απαιτήσεις. Οι απαιτητές, απλώς, θα συνεχίσουν να έχουν τη δυνατότητα να εναγάγουν τον υπαίτιο οδηγό και/ή συνολικά τις 21 ασφαλιστικές εταιρείες που συνασφαλίζουν το όχημα του υπαίτιου οδηγού. Αν εξασφαλίσουν δικαστική απόφαση εναντίον του οδηγού ή των ασφαλιστικών εταιρειών, ο διευθύνων γενικός αντιπρόσωπος θα δύναται να πληρώσει τις αποζημιώσεις εκ μέρους των ασφαλιστικών εταιρειών που θα αντιπροσωπεύει.

Επίλογος

Τελειώνοντας θα ήθελα να αναφέρω ότι αντιλαμβάνομαι πως, ως συνήθως ,θα υπάρξουν αντιδράσεις στις εισηγήσεις μου, κυρίως από τους θιασώτες της κυπριακής θυμόσοφης ρήσης «κρύψε να περάσουμε». Η θέση μου είναι ότι κάποτε θα πρέπει να σταματήσουμε να κλείνουμε τα μάτια στα προφανή και να αναλάβουμε δράση.

[1]  Άρθρο 4 (α) 1 β) του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 866/2004 του Συμβουλίου της 29^ης Απριλίου 2004

[2]  Ελεάνα Ζαννέτου Γεωργίου v Zoltan Rosza, Αρ. Αγωγής 951/17, 27 Απριλίου 2018

[3]  Χριστάκη Καττίρη v Κοινοπραξίας Ασφαλιτών Οχημάτων Δημόσιας Χρήσης κ.ά., Αρ. Αγωγής 5653/15, 10/3/2017

Ρ. Ρ. v Κοινοπραξία Ασφαλιστών Δημόσιας Χρήσης και Μη Αποδεκτών Κινδύνων, Αρ. Αγωγής 2433/2020, 15/7/2022

Παναγιώτα Κλεοβούλου κ.α. v Ελευθέριος Ματσούδας κ.ά., Αρ. Αγωγής 705/2022, 9/7/2024

[4]  Κάρμιος κ.ά. v BRITISH EAST MEDITERRANEAN RELAY STATION (1966) 1(B) ΑΑΔ 1123

The Club “Limassol Patriotic Union” v Demetrios Kouvas 18 CLR 1061

Evans v Hooper (1875) 45 LJ QB 206,209

[5]  18 Halsbury Laws of England, 3^η Έκδοση, παρ. 242

[6]  Άρθρο 364 του περί Ασφαλιστικών και Αντασφαλιστικών Εργασιών και Άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2016 (38(Ι)/2016)