Ο Μιλτιάδης Μιλτιάδου σχολιάζει το Διαγωνισμό Ασφάλισης Ευθύνης Εργοδότη της ΑΗΚ

Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου

Τα έγγραφα του Διαγωνισμού Αρ. 523/2025 για την ασφάλιση ευθύνης εργοδότη της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (που ως γνωστό είναι υποχρεωτική δια νόμου) έχουν δημοσιευτεί στην αγγλική γλώσσα. Και πάλιν διαπίστωσα τις συνηθισμένες παθογένειες των εγγράφων διαγωνισμού που απευθύνονται σε εργοληπτικές εταιρείες παρά σε ασφαλιστικές εταιρείες. Για να μην επαναλαμβάνουμε τα ίδια, στο σημερινό μου άρθρο θα ασχοληθώ μόνο με τη ζητούμενη κάλυψη (Scope of Services – 1. Cover), η οποία βρίθει ασφαλιστικών σφαλμάτων και ασαφειών.

Ποιος είναι εργοδοτούμενος της ΑΗΚ;

Ο Διαγωνισμός ζητά κάλυψη της ευθύνης της ΑΗΚ έναντι οποιουδήποτε εργοδοτουμένου που απασχολείται «άμεσα» από την ΑΗΚ (any employee in the immediate service of the EAC) και έναντι των μαθητευόμενων κατά τις καλοκαιρινές διακοπές.

Ο περιορισμός της ευθύνης έναντι οποιουδήποτε προσώπου που εργοδοτείται «άμεσα» από τον Ασφαλισμένο υπάρχει στο πρότυπο ασφαλιστήριο ευθύνης εργοδότη που δημοσίευσε ο Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΑΕΚ) το 1997 και το οποίο χρησιμοποιούν σχεδόν όλες οι ασφαλιστικές εταιρείες. Με βάση το επιχείρημα εξ αντιδιαστολής, μπορούμε να υποθέσουμε ότι αυτό το ασφαλιστήριο δεν καλύπτει την ευθύνη του εργοδότη έναντι των «έμμεσα» εργοδοτουμένων του. Όμως, δεν έχει συμπεριληφθεί ορισμός του «άμεσα εργοδοτούμενου» σε αυτό και ούτε έχει ερμηνευτεί νομολογιακά ποιοι είναι αυτοί οι άμεσα εργοδοτούμενοι.

Ο Νόμος προβλέπει ότι εργοδοτούμενος είναι όποιος έχει συνάψει σύμβαση εργασίας ή μαθητείας με τον εργοδότη του ή, αν δεν έχει συνάψει τέτοια σύμβαση, η σχέση μεταξύ τους είναι σχέση εργοδότη και εργοδοτουμένου.[1] Καταρχήν, ο Νόμος δεν διακρίνει μεταξύ άμεσα και έμμεσα εργοδοτουμένων. Νομολογιακά έχουν καθιερωθεί κριτήρια με τα οποία αποφασίζεται αν κάποιος είναι εργοδοτούμενος ή ανεξάρτητος εργολήπτης.[2] Εφαρμόζοντας αυτά τα κριτήρια, σε μια υπόθεση θεωρήθηκε εργοδοτούμενος ένας περιστασιακός εργάτης[3] και σε άλλη υπόθεση ένας εργάτης αποσπασμένος από άλλη εταιρεία.[4] Και εγείρεται το ερώτημα: μήπως οι περιστασιακοί και οι αποσπασμένοι είναι «έμμεσα» εργοδοτούμενοι; Αν ναι, αυτό το ασφαλιστήριο ευθύνης εργοδότη θα ανταποκριθεί σε απαίτηση για εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια με θύμα περιστασιακό ή αποσπασμένο εργοδοτούμενο;

Προφανώς, ο περιορισμός της εργοδοτικής ευθύνης μόνο έναντι των «άμεσα» εργοδοτουμένων παραβιάζει το γράμμα και το πνεύμα του Νόμου. Οι προδιαγραφές του Διαγωνισμού θα έπρεπε να προβλέπουν κάλυψη της ευθύνης της ΑΗΚ έναντι των εργοδοτουμένων της κατά την έννοια του Νόμου, χωρίς να διακρίνουν μεταξύ άμεσα και έμμεσα εργοδοτουμένων.

Ποια είναι η ζητούμενη κάλυψη για «προσωπική βλάβη»;

Ο Διαγωνισμός ζητά κάλυψη της εργοδοτικής ευθύνης της ΑΗΚ για προσωπική βλάβη ή θάνατο από ατύχημα . Δηλαδή ζητά κάλυψη ευρύτερη από εκείνη που απαιτεί ο Νόμος.

Ο Νόμος δεν απαιτεί κάλυψη της εργοδοτικής ευθύνης για προσωπική βλάβη personal injury )αλλά για σωματική βλάβη (bodily injury).[5] Ο όρος «προσωπική βλάβη» περιλαμβάνει, εκτός από σωματική βλάβη, και συκοφαντία, δυσφήμηση και άλλα αστικά αδικήματα όπως κακόβουλη δίωξη, παραβίαση ιδιωτικότητας, παράνομη σύλληψη κλπ.[6]

Για να συνάδουν οι προδιαγραφές του Διαγωνισμού με το Νόμο, ο όρος «προσωπική βλάβη» θα πρέπει να αντικατασταθεί με τον σωστό όρο «σωματική βλάβη».

Ποια είναι η ζητούμενη κάλυψη για «ασθένεια»;

Οι προδιαγραφές ζητούν κάλυψη της εργοδοτικής ευθύνης για ασθένεια (disease), χωρίς οποιοδήποτε προσδιορισμό. Ο Νόμος απαιτεί κάλυψη της εργοδοτικής ευθύνης για καθορισμένες «επαγγελματικές ασθένειες», δηλαδή τις 43 συγκεκριμένες ασθένειες που περιλαμβάνονται στους Κανονισμούς.[7] Το πρότυπο ασφαλιστήριο ευθύνης εργοδότη του ΣΑΕΚ περιορίζει την κάλυψη στις 43 ασθένειες των Κανονισμών. Και εγείρεται το ερώτημα: τα ασφαλιστήρια που θα παρέχουν κάλυψη σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Νόμου θα απορρίπτονται διότι αποκλίνουν από τις προδιαγραφές του Διαγωνισμού;

Για σκοπούς σαφήνειας, η ΑΗΚ θα πρέπει να διευκρινίσει αν ζητεί κάλυψη της εργοδοτικής ευθύνης σε σχέση με:

• οποιαδήποτε ασθένεια, περιλαμβανομένων και των ψυχιατρικών τραυμάτων (όπως νευρικό κλονισμό), ή
• επαγγελματική ασθένεια, όπως καθορίζεται στους Κανονισμούς.

Μια πρωτοτυπία των προδιαγραφών του Διαγωνισμού είναι ότι η ΑΗΚ αποδέχεται την εξαίρεση των ασθενειών ασβέστωση και σιλίκωση, αλλά επιβάλλει οικονομική κύρωση 0.30‰ επί του «ετήσιου» συντελεστή ασφαλίστρου για σκοπούς αξιολόγησης της Οικονομικής Προσφοράς των ασφαλιστικών εταιρειών που θα τις εξαιρέσουν,

Ωστόσο, η σιλίκωση και η ασβέστωση εμπίπτουν στην Περιγραφή 41 των Κανονισμών και, συνεπώς, οι εργοδότες είναι υποχρεωμένοι δια νόμου να ασφαλίζουν την ευθύνη τους για την πρόκληση αυτών των ασθενειών.

Κατά τη γνώμη μου η πρωτοφανής επιβολή οικονομικής κύρωσης δεν συνάδει με τους κανονισμούς των δημοσίων συμβάσεων. Θα μπορούσε κάποια ασφαλιστική εταιρεία να υποβάλει προσφορά με το χαμηλότερο ασφάλιστρο αλλά, λόγω της εξαίρεσης, η ΑΗΚ να θεωρήσει πλασματικά υψηλότερο το ασφάλιστρό της και να κατακυρώσει την προσφορά σε άλλη ασφαλιστική εταιρεία.

Επίσης σημειώνεται ότι ο συντελεστής ασφαλίστρου δεν είναι ετήσιος, είναι ένα ποσοστό που στην ασφαλιστική αγορά συνήθως εκφράζεται επί τοις εκατόν (%) και όχι επί τοις χιλίοις (‰). Ετήσιο είναι το ασφάλιστρο, το οποίο υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας το συντελεστή ασφαλίστρου επί τις ετήσιες ακαθάριστες απολαβές και χρεώνεται σε χρηματικό ποσό.

Για να συμμορφωθεί η ΑΗΚ με το Νόμο, θα πρέπει να διαγράψει τη σχετική παράγραφο και να απαιτήσει κάλυψη της εργοδοτικής της ευθύνης για σιλίκωση και ασβέστωση τουλάχιστον με τα όρια που προβλέπει ο Νόμος, τα οποία είναι κατώτερα από εκείνα του Διαγωνισμού.

Τι θα πληρώσει η ασφαλιστική εταιρεία;

Οι προδιαγραφές του Διαγωνισμού ζητούν από την ασφαλιστική εταιρεία να καλύψει την εργοδοτική ευθύνη της ΑΗΚ που μπορεί να προκύψει από το Κοινό Δίκαιο, τα άρθρα 45 και 46 του Μέρους IV του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου του 1964, του περί Υποχρεωτικής Ασφάλισης της Ευθύνης των Εργοδοτών Νόμου του 1989 ή οποιουδήποτε άλλου σχετικού Νόμου.

Ο περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμος του 1964 έχει καταργηθεί από το 1972. Ο περί Υποχρεωτικής Ασφάλισης της Ευθύνης των Εργοδοτών Νόμος του 1989 αφορά μόνο την υποχρέωση σύναψη ασφαλιστικής σύμβασης και δεν περιλαμβάνει διατάξεις για καταλογισμό ευθύνης ή καταβολή αποζημιώσεων.

Αποζημιώσεις για ατύχημα ή ασθένεια επιδικάζονται όπου διαπιστώνεται η διάπραξη από τον εργοδότη του αστικού αδικήματος της αμέλειας και, συνεπώς, ο μόνος σχετικός νόμος είναι ο περί Αστικών Αδικημάτων Νόμος (Κεφ. 148), ο οποίος κωδικοποιεί τις διατάξεις του Κοινού Δικαίου. Αυτό επιβεβαιώνεται και από απόφαση του Εφετείου που αφορά εργατικό ατύχημα στην ίδια την ΑΗΚ.[8]

Οι προδιαγραφές του Διαγωνισμού ζητούν σε περίπτωση δικαστικής απόφασης να πληρώνει η ασφαλιστική εταιρεία την κύρωση που επιβάλλεται (penalty imposed). Προφανώς ο συντάκτης των προδιαγραφών συγχύζει τις κυρώσεις (penalties) που επιβάλλονται για παραβιάσεις νόμων και κανονισμών με τις αποζημιώσεις (damages) που επιδικάζονται από τα δικαστήρια στα θύματα εργατικών ατυχημάτων. Σημειώστε ότι το πρότυπο ασφαλιστήριο του ΣΑΕΚ εξαιρεί ρητά τις κυρώσεις. Και προκύπτει το ερώτημα: τα ασφαλιστήρια που θα εξαιρούν τις κυρώσεις θα απορρίπτονται διότι αποκλίνουν από τις προδιαγραφές του Διαγωνισμού;

Για να βγάζουν νόημα οι προδιαγραφές του Διαγωνισμού θα πρέπει να αντικατασταθεί η φράση «κύρωση που επιβάλλεται» με τη φράση «αποζημιώσεις που επιδικάζονται».

[1]  Βλ. ορισμό του «εργοδότη» στο Άρθρο 2 του περί Υποχρεωτικής Ασφάλισης της Ευθύνης των Εργοδοτών Νόμου του 1989

[2]  Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας και Άλλοι v Σταύρου Στυλιανού και Άλλων (2002) 1 ΑΑΔ 1718

[3]  Συκοπετρίτης Ευριπίδης Λτδ v Λάμπρου Αθηνάκη (2005) 1 ΑΑΔ 844

[4]  D&G Icos Sicapi Ltd και άλλος v D&G Products Ltd και άλλων (2012) 1 ΑΑΔ 2315

[5]  Βλ. ορισμό του «ατυχήματος» στο Άρθρο 2 του περί Υποχρεωτικής Ασφάλισης της Ευθύνης των Εργοδοτών Νόμου του 1989

[6]  Βλ. την ερμηνεία του όρου «personal injury» στο Ασφαλιστικό Ερμηνευτικό Λεξικό, 2003

[7]  Βλ. ορισμό της «επαγγελματικής ασθένειας» στο Άρθρο 2 του περί Υποχρεωτικής Ασφάλισης της Ευθύνης των Εργοδοτών Νόμου του 1989 που παραπέμπει στους περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Νόσοι) Κανονισμούς του 1980

[8]  Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου και Άλλος v Χριστόφορου Χριστοφόρου και Άλλης (2015) 1 ΑΑΔ 193