Θα πρέπει να ασφαλίζονται τα ηλεκτρικά ποδήλατα;

Ακολουθήστε μας στο Linkedin και συνδεθείτε με άλλους επαγγελματίες του κλάδου

Του Μιλτιάδη Μιλτιάδου, Ανεξάρτητος Σύμβουλος Ασφαλίσεων και Διαχείρισης Κινδύνων και Εκπαιδευτής Επαγγελματικής Κατάρτισης. 

Το ηλεκτρικό ποδήλατο, επίσης γνωστό και ως e-bike, είναι ποδήλατο με ενσωματωμένο ηλεκτρικό κινητήρα που χρησιμοποιείται για να βοηθήσει τον αναβάτη στην προώθηση. Διαφέρει από το ηλεκτρικό μοτοποδήλατο και την ηλεκτρική μοτοσικλέτα διότι δεν εγγράφεται στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών και δεν χρειάζεται άδεια κυκλοφορίας.

Το ερώτημα που θα μας απασχολήσει σε αυτό το άρθρο είναι πότε ένα ηλεκτρικό ποδήλατο θα πρέπει να ασφαλίζεται με ασφαλιστήριο μηχανοκινήτων (motor policy) δυνάμει του περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων (Ευθύνη έναντι Τρίτου) Νόμου του 2000 (Ν.96(Ι)/2000). Η απάντηση εξαρτάται από το εάν το ηλεκτρικό ποδήλατο κατατάσσεται ως «όχημα» που κινείται αποκλειστικά δια μηχανικής ισχύος[1] δυνάμει του Νόμου. Εάν έχει βάρος άνω των 25 κιλών και ταχύτητα άνω των 14 χ.α.ω., τότε εμπίπτει στον ορισμό του «οχήματος» και συνεπώς θα πρέπει να ασφαλιστεί με ασφαλιστήριο μηχανοκινήτων.

Στις 4 Αυγούστου 2024, στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας, ένας ποδηλάτης που οδηγούσε ηλεκτρικό ποδήλατο σε διαδρομή μικτής χρήσης (πεζόδρομο / ποδηλατόδρομο) έστριψε με μεγάλη ταχύτητα και συγκρούστηκε με πεζό, τον οποίο τραυμάτισε σοβαρά. Το ηλεκτρικό ποδήλατο που χρησιμοποιούσε είχε βάρος 30 κιλών και μπορούσε να αναπτύξει μέγιστη ταχύτητα μεταξύ 20 – 25 χ.α.ω. (βλ. φωτογραφία).

Το θύμα ήταν δυσαρεστημένο με την αντιμετώπιση της Ιρλανδικής Αστυνομίας διότι δεν προχώρησαν σε ποινική δίωξη του ποδηλάτη. Στη συνέχεια το θύμα άσκησε ιδιωτική ποινική δίωξη εναντίον του ποδηλάτη και ο ποδηλάτης παραδέχθηκε αμελή οδήγηση δυνάμει του Νόμου.

Ένα από τα επίδικα θέματα ήταν το κατά πόσο το ηλεκτρικό ποδήλατο ήταν όχημα που κινείται αποκλειστικά δια μηχανικής ισχύος (mechanically propelled vehicle). Το Ποινικό Δικαστήριο αποφάσισε ότι το εν λόγω ηλεκτρικό ποδήλατο ταξινομείτο ως όχημα[2] και επέβαλε πρόστιμο €250 στον ποδηλάτη. Εφόσον ενέπιπτε στον ορισμό του οχήματος, προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα ότι θα έπρεπε να ήταν ασφαλισμένο με ασφαλιστήριο μηχανοκινήτων. Το θύμα εν τω μεταξύ άρχισε διαδικασία εξασφάλισης αποζημιώσεων για τον τραυματισμό του από το Motor Insurers Bureau of Ireland (MIBI).[3]

Μελετώντας τα δεδομένα αυτής της υπόθεσης εντόπισα ομοιότητες και διαφορές μεταξύ της Ιρλανδικής και της Κυπριακής πραγματικότητας αλλά και ενέργειες που πρέπει να αναληφθούν:

1. Ούτε στην Ιρλανδία ούτε στην Κύπρο, ασφαλίζονται τα ηλεκτρικά ποδήλατα, έστω και αν εμπίπτουν στον ορισμό του «οχήματος» τόσο της Τροποποιητικής Οδηγίας Ασφάλισης Μηχανοκινήτων[4] όσο και των εθνικών νομοθεσιών. Συνεπώς, θα πρέπει να γίνει μια εκστρατεία ενημέρωσης των ασφαλιστικών εταιρειών, των ασφαλιστικών διαμεσολαβητών και των χρηστών ηλεκτρικών ποδηλάτων/οχημάτων ότι πρέπει να ασφαλίζονται με ασφαλιστήρια μηχανοκινήτων.
2. Ούτε στην Ιρλανδία ούτε στην Κύπρο, διώκονται οι χρήστες ανασφάλιστων ηλεκτρικών ποδηλάτων/οχημάτων. Γι’ αυτό θα πρέπει να γίνουν επιμορφωτικά σεμινάρια στους αστυνομικούς της Τροχαίας για τα αδικήματα που προβλέπει η νομοθεσία υποχρεωτικής ασφάλισης.
3. Στην Ιρλανδία, οι απαιτήσεις για οδική κυκλοφορία και υποχρεωτική ασφάλιση οχημάτων βρίσκονται σε μια και μόνη νομοθεσία[5] και έτσι ο ορισμός του «οχήματος» είναι ο ίδιος.
4. Στην Κύπρο, οι απαιτήσεις για οδική κυκλοφορία βρίσκονται σε ένα νόμο[6] και οι απαιτήσεις για υποχρεωτική ασφάλιση σε άλλο νόμο[7] και ο ορισμός του «οχήματος» δεν είναι ο ίδιος σε αυτούς τους δύο νόμους, εξού και η παρανόηση ότι θα πρέπει να ασφαλίζονται μόνο τα οχήματα που εγγράφονται με Κυπριακές πινακίδες. Θα μπορούσε να αναληφθεί μια πρωτοβουλία να γίνει αναθεώρηση των ορισμών του «οχήματος» στους δύο νόμους έτσι ώστε να συμπίπτουν.
5. Στην Κύπρο, εξ όσων πληροφορούμαι, το Ταμείο Ασφαλιστών Μηχανοκινήτων Οχημάτων (ΤΑΜΟ) ήδη καταβάλλει αποζημιώσεις σε θύματα ανασφάλιστων ηλεκτρικών ποδηλάτων/οχημάτων και στη συνέχεια στρέφεται εναντίον των χρηστών για ανάκτηση των καταβληθέντων.
6. Αναμένεται η στάση που θα τηρήσει το Motor Insurers Bureau of Ireland (MIBI) στην πιο πάνω υπόθεση ως ένδειξη για το τι θα κάνει στο μέλλον.

[1]  Ορισμός του «οχήματος» στο άρθρο 2 (1) του Ν. 96(Ι)/2000

[2]  Karl Leonard v Stephen Dunne, Irish Times, 16 April 2025

[3]  Insurance Implications Following “Landmark” E-bike Collision Case, Lisa Mansfield, RDJ LLP, 1 May 2025

[4] Οδηγία (ΕΕ) 2021/218 για την τροποποίηση της οδηγίας 2009/103/ΕΚ σχετικά με την ασφάλιση της αστικής ευθύνης που προκύπτει από την κυκλοφορία αυτοκινήτων οχημάτων και τον έλεγχο της υποχρεώσεως προς ασφάλιση της ευθύνης αυτής

[5]  Road Traffic Act 1961

[6]  Ο περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων και Τροχαίας Κινήσεως Νόμος του 1972 (Ν.86/1972)

[7]  Ο περί Μηχανοκινήτων Οχημάτων (Ευθύνη έναντι Τρίτου) Νόμος του 2000 (Ν.96(Ι)/2000)